زنگ ورزش، الفبای استعدادیابی است

خروشی| معلمان ورزش همچون سایر معلمان وظیفه خطیر تعلیم و تربیت را بر عهده دارند و شاید کارشان به علت تاثیر دوگانه پرورش روح و جسم موثرتر نیز باشد و برخلاف نظر عامه که معتقدند معلمان تربیت بدنی کار راحت‌تری در مدرسه دارند، این قشر زحمتکش نیز با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند و دغدغه‌های بیشتری را با خود یدک می‌کشند.  

نشستیم تا از دغدغه‌ها و نظراتش برای ورزش مدارس بگوید. این معلم باسابقه و با تجربه نه تنها دغدغه ورزش دانش‌آموزان و ورزش پایه را دارد، بلکه ورزش را برای همکاران خودش هم به جد توصیه می‌کند و پیشنهاد‌هایی برای اجرای آن ارائه می‌دهد.  

معلم نمونه کشور

در ابتدای صحبت از او می‌خواهیم برای آشنایی بیشتر خودش را معرفی کند و از سابقه و فعالیت‌هایش بگوید: من رضا اسماعیلی هستم و سال ۱۳۵۳ در بجستان به دنیا آمدم. ۲۲ سال است افتخار عنوان معلمی و دبیر تربیت بدنی را دارم که ۱۲ سال از آن را در ناحیه ۶ آموزش و پرورش مشهد مشغول به خدمت بودم.

به لطف خدا در این سال‌ها عناوینی هم کسب کرده‌ام که نفر دوم الگوی تدریس در سال ۱۳۸۷، نفر سوم در الگوی تدریس در سال ۱۳۸۹، نفر برتر در الگوی تدریس در سال ۱۳۹۰ و معلم نمونه کشور در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ بوده‌ام. همچنین دانشجوی مقطع دکترای تربیت بدنی و داور ملی فوتبال و مدرس دانشگاه هم هستم.

ناحیه‌ای با ظرفیت‌های بسیار خوب 

«ناحیه ۶ یکی از نواحی موفق و تاثیرگذار در آموزش و پرورش است که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و امکانات و تجهیزات ورزشی در صدر نواحی قرار گرفته است. کسب عناوین قهرمانی و عضویت ورزشکاران این ناحیه در شمار ملی پوشان و عضویت در تیم‌های باشگاهی مطرح کشور موید این موفقیت‌هاست.»

دبیر ورزش و کارشناس تربیت بدنی آموزش و پرورش ناحیه ۶ مشهد با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: متاسفانه در این سال‌ها که در ناحیه ۶ به عنوان دبیر و مدرس فعالیت می‌کنم با توجه به حجم امکانات و سرمایه‌های موجود، از جمله سالن‌های سرپوشیده و سر باز که در آمد بسیار خوبی برای ناحیه دارد، همچنین بازیکنان مطرحی که در رشته‌های کشتی، والیبال، دوچرخه سواری، شنا و... تحویل جامعه داده است، به نحو شایسته از این ظرفیت‌ها استفاده و بهره‌برداری نشده است.

وی می‌افزاید: بیش از ۱۰۰ مربی ورزش در این ناحیه قادر هستند با برگزاری برنامه‌های منسجم مسابقات ورزشی در خدمت دبیران، ورزشکاران و دانش‌آموزان باشند و از هیچ تلاشی در جهت پرورش استعداد‌ها و نخبه‌پروری دریغ نمی‌ورزند، به شرط اینکه مسئولان تربیت بدنی قدر این سرمایه‌ها را بدانند و به نحو شایسته از تخصص و تجربیات آنان استفاده نمایند.

در اثر بی توجهی بسیاری از این سرمایه‌ها جذب هیئت‌های ورزشی استان شده‌اند تا کسب در آمد کنند، اما نواحی از این پتانسیل هنوز استفاده بهینه نمی‌برد.

وی خاطرنشان می‌کند: همین منطقه با وجود حجم بالای ورزش دوستان و ورزشکاران خانم و آقا، اگر در آمد حاصل از سالن‌های ورزشی را در جهت توسعه ورزش منطقه هزینه کند قطعا این منطقه در صدر نواحی در جهت نخبه پروری در ورزش حرف اول را خواهد زد و حتی قادر خواهد بود مسئولیت هدایت تیم‌های ورزشی در سطح کشور را به عنوان اسپانسر برعهده بگیرد.

زیربنای ورزش در مدارس ابتدایی است 

وی در ادامه صحبت‌هایش به نکته بسیار مهم استعدادیابی و ورزش پایه در مدارس و آموزش و پرورش اشاره می‌کند: اساس و زیربنای ورزش در مدارس ابتدایی است و باید استعدادیابی را از این مقطع آغاز کنیم و دسته بندی دانش‌آموزان و هدایت آنان به پرداختن به رشته‌های تخصصی و مورد علاقه‌شان را به صورت تخصصی و جدی در نظر داشته باشیم.

همچنین آنان را تا رسیدن به رتبه‌های قهرمانی در سطح ملی زیر چتر حمایتی خودمان قرار دهیم و با این شیوه هم سلامتی جامعه و هم کسب افتخارات ملی در تمام رشته‌های ورزشی در سطح ملی تضمین می‌شود.

اسماعیلی عنوان می‌کند: سال‌هاست متاسفانه شعار می‌دهیم ورزش آموزشگاه‌ها سکوی پرتاب بازیکنان به تیم‌های ملی است، سال‌هاست آموزش و پرورش را سنگ زیر بنای تیم‌های مختلف ورزشی می‌دانیم، اما چند سالی است با اجرای طرح‌های ملی ورزش دانش‌آموز برای مقطعی کوتاه در رشته ورزشی آموزش داده می‌شود و سال بعد به واقع هرز می‌رود.

چرا که بیشتر این رشته‌ها برای مدت خیلی کم و بدون استعدادیابی اجرا می‌شود، اما سال بعد تداوم ندارد. این دبیر ورزش می‌افزاید: در مقطع متوسطه اغلب دانش‌آموزان جذب باشگاه‌های مختلف می‌شوند و کانون‌های ورزشی بی‌ثبات در آموزش و پرورش نتوانسته به خواسته دانش‌آموز که علاقه‌مند به پیشرفت است را تامین کند و‌ای کاش همان طرح‌های ملی در مقاطع بالاتر و با استعدادیابی ورزشکاران نخبه ادامه داشته باشد.

استعداد‌هایی که به چشم نمی‌آیند

اسماعیلی یادآورد می‌شود: متاسفانه به دلایل بیشتر اقتصادی خیلی از رشته‌های ورزشی در سطح قهرمانی استان و کشور برگزار نمی‌شود و عملا بچه‌های بعضی از رشته‌های و مقاطع به چشم نمی‌آیند.  

او می‌گوید: امروزه خیلی از ورزشکاران تیم‌های مختلف ملی، پیشرفت خودشان را مدیون مدارس، ولی شناخته شدن خودشان را مدیون مربیان باشگاه‌ها می‌دانند، در صورتی که الفبای ورزشی آن‌ها توسط معلم ورزش دیکته شده است.  

بهبود زنگ ورزش با تعامل 

این معلم نمونه عنوان می‌کند: برای بهبود زنگ مدارس نظارت جدی، تعامل با ارگان‌های دولتی، جذب شرکت‌ها و کارخانجات به عنوان حامیان مالی، همراهی با تربیت بدنی آزاد، استفاده از ورزش‌های بومی و محلی، ورزش‌های کم هزینه، ایجاد مدارس ورزش، استعدادیابی اصولی و معرفی مستقیم به تیم‌های پایه بدون دخالت واسطه‌ها، استفاده از نیرو‌های کارآمد داوری و مربیگری بدنه خود آموزش و پرورش می‌تواند زنگ زیبای ورزش را دو چندان زیبا و کاربردی کند.

تصمیم گیری افراد غیر ورزشی

اسماعیلی تصریح می‌کند: بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها برای تدریس در زنگ ورزش توسط افراد غیر ورزشی گرفته می‌شود و مربیان ورزش ملزم به انجام آن هستند در حالی که بیش از ۸۰ درصد مربیان ورزشی توانایی بالاتری در مدیریت بخش خود دارند که توجه‌ای به این شاخص نمی‌شود.

او در ادامه به خانه نشین شدن بعضی معلمان و مربیان ورزشی نمونه اشاره می‌کند و می‌گوید: متاسفانه دبیران ورزش ما درست سازماندهی نمی‌شوند، خیلی از بزرگان ورزش ما امروزه تصمیم گیرنده اصلی ورزش در آموزش و پرورش نیستند.

در بدنه آموزش و پرورش خراسان بهترین مربیان و داوران ملی و بین‌المللی را داریم که هیات‌های ورزش و فدراسیون‌های ورزشی بهتر از آموزش و پرورش از آن‌ها استفاده می‌کنند. حق الزحمه در مسابقات خیلی اندک است و همانی هم که وجود دارد دیر پرداخت می‌شود.

سال‌هاست به مربیان ما لباس و تجهیزات داده نمی‌شود. دبیران نخبه علمی ما خانه‌نشین هستند. اطاق فکری وجود ندارد تا مشکلات در فضای نقد و بررسی حل شود. متاسفانه بعضی مدیران لایق ما که جملگی در کشور صاحب اسم و رسم هستند خانه نشین شده‌اند. دخالت‌های بی جای بعضی از مسئولان متاسفانه خوب نیست. امروزه تصمیمات همه در غالب آزمون و خطا صورت می‌گیرد.  

توجه به ورزش معلمان

وی در بخشی از صحبت‌هایش به اهمیت ورزش برای معلمان اشاره می‌مند و می‌گوید: بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد دبیران با سابقه۲۰ سال دچار فقر حرکتی، دیبابت، قندخون، اضافه زن هستند و برخی از دبیران در دانشگاه فرهنگیان قادر نیستند تست‌هایی که ما در دوران ابتدایی برای دانش آموزان انجام می‌دهیم به راحتی پاس کنند.

وی پیشنهاد کرد: همانطور که ما دروس ضمن خدمت در رشته‌های ریاضی، قرآن، ادبیات برگزار می‌کنیم، کافی است طی سال فقط ۲۰ ساعت هم آموزش ضمن خدمت درس تربیت بدنی را هم اضافه کنیم تا اجباری باشد که معلمان تحرک، پویایی و شادابی را وارد زندگی خود کنند.

به هرحال همانطور که در درس تربیت بدنی وظیفه سلامتی دانش آموزان را مد نظر قرار داده‌ایم بهتر است سلامتی دبیران را با برگزاری مسابقات ورزشی و آموزش‌های ورزشی مد نظر قرار دهیم.

اسماعیلی پیشنهاد همفکری و مشورت ورزشی به تمام دبیران را دارد و می‌گوید: ما به عنوان دبیران ورزش با کمال میل حاضریم به دیگر همکاران‌مان در آموزش و پرورش راهنمایی ورزشی بدهیم تا آنان هم سلامتی خود را حفظ کنند و الگوی دانش‌آموزان باشند.

این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: برگزاری مسابقات ورزشی، توجه به ورزش همگانی، کوهنوردی و پیاده‌روی باید در دستور کار دبیران و جزء لاینفک زندگی آنان قرار گیرد. از الان باید کاشت تا در زمان بازنشستگی درو کرد، نباید منتظر باشیم بیماری به سراغ ما بیاید و آنگاه به دنبال ورزش برویم، بلکه باید ورزش را همچنان که برای فرزندان خود توصیه می‌کنیم برای خود هم در نظر بگیریم.  

این دبیر ورزش اضافه می‌کند: هرساله به مناسبت‌های متفاوت مانند هفته تربیت بدنی، روز معلم و... مسابقات ورزشی در میان دبیران برگزار می‌شود و از هر تیمی ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزارتومان هزینه شرکت و حضور در این مسابقات دریافت می‌شود یعنی باید برای سلامتی دبیران و تجدید قوای روحی این زحمت‌کشان جامعه، خودشان هزینه کنند، در حالی که آموزش و پرورش توانایی پرداخت این قبیل هزینه‌ها را دارد.

چه اشکالی دارد؟

او در بخشی از صحبت‌هایش خیلی گذرا انتقاد‌های خود را در قالب سوال مطرح می‌کند و می‌گوید: طرح‌های ملی ورزش برای دبیران خوب است، به شرطی که امکانات و نظارت باشد. چه اشکالی دارد از بهترین نیرو‌های تربیت بدنی که بازنشسته شده‌اند به عنوان بازو و مشاور ورزشی مدارس استفاده شود.

چه اشکالی دارد هر سال معلمان ورزش ما در غالب علم و عمل محک زده شوند و بعد وارد بدنه آموزش و پرورش شوند. چه اشکالی دارد معلم ورزشی که علاقه‌ای به فعالیت ورزشی ندارد در پستی دیگر از توانایی‌هایش استفاده شود.

چه اشکالی دارد مدیران ورزشی ما تحمل انتقاد سازنده را داشته باشند؟ چه اشکالی دارد استعداد‌های ورزشی را تا حصول نتیجه نهایی حمایت کنیم. چه اشکالی دارد مدیران ورزشی که عمری خودشان کارنامه ورزشی دارند را بازوان آموزش و پرورش بدانیم.

چه اشکالی دارد سیاست را وارد ورزش نکنیم. چه اشکالی دارد دبیران ورزش ما که محبوب بچه‌ها هستند محبوب مدیران خودمان هم باشند. چه اشکالی دارد یک سال هدف‌مان فقط صرف برگزاری مسابقات نباشد. بیاییم دانش آموزانی تربیت کنیم که هم در بعد قهرمانی به کشور خدمت کنند و هم سفیرانی باشند که ورزش را در خانه و خانواده خود گسترش می‌دهند.  

موفقیتم را مدیون پیشکسوتان خودم می‌دانم

دبیر ورزش و داور فوتبال کشور در پایان یادی از معلمان و مربیان خودش می‌کند و یادآور می‌شود که موفقیت‌های امروزش را مدیون معلمان و همکاران خود است و دوست دارد بتواند برای جبران کار کند: در صورت همکاری مسئولان و مدیران ناحیه ۶ آموزش و پرورش با حجم بالای امکانات و تجهیزات ورزشی در منطقه به عنوان یک مربی حاضر هستم در هفته دو جلسه تمرینی و روح افزایی برای دبیران و حتی همکاران بازنشسته به صورت رایگان برنامه‌ریزی نمایم و چکاپ کامل سلامتی توسط مربیان ورزشی در این منطقه راه‌اندازی کنیم.

چرا که اگر به عنوان مربی و معلم نمونه کشور برگزیده شدم این‌ها را مدیون تلاش‌ها و زحمات مربیان پیش کسوت و حتی دانش‌آموزان می‌دانم و بر خود وظیفه می‌دانم حال که به این ارزش‌های مادی و معنوی دست یافته‌ام قدم و گام مثبتی برای سلامتی این عزیزان که نور چشم ما هستند بردارم.